در این مقاله خواهید خواند:
وای فای به عنوان مجموعه‌ای از پروتکل‌های دسترسی بی سیم به شبکه، استانداردهای گوناگونی دارد. هر دستگاه که به وای فای مجهز است، با استاندارد متفاوتی به اینترنت متصل می‌شود و حتما شما هم موقع انتخاب و خرید مودم و روتر یا دستگاه‌های دیگری که از Wi-Fi پشتیبانی می‌کنند، با استاندارد وای فای مواجه شده‌اید.
شاید برای شما هم پیش آمده که نیاز به خرید مودم TD-LTE یا روترهای مختلف برای ارتباط دستگاه‌های مختلف گرفته باشید، دانستن استانداردهای وای فای می‌تواند در این زمینه به شکلی بهتر به شما کمک کند تا دستگاه‌های خود را به صورت بهینه‌تر به شبکه و اینترنت متصل کنید.
در این مقاله از بلاگ تک نت، قصد داریم درباره‌ی انواع استاندارد وای فای و جزئیات آن‌ها صحبت کنیم. ابتدا نگاهی به تعریف استاندارد وای فای خواهیم داشت و تاریخچه‌ی آن را از روز اول مرور خواهیم کرد. پس از آن در مورد نسل وای فای و برخی ملاحظات این روش ارتباط بی سیم صحبت خواهیم کرد. اگر می‌خواهید بدانید استانداردهای وای فای چه نسخه‌هایی دارد و ویژگی هرکدام چیست، با ما همراه باشید.
استانداردهای وای فای
استانداردهای WI-FI را به شکل‌های 802.11 و شماره‌ای بعد از علامت Wi-Fi دیده‌ایم. این استانداردها مجموعه‌ای از پروتکل‌ها و خدمات هستند که نحوه‌ی عملکرد شبکه وای فای را تعیین می‌کنند. متداول‌ترین استانداردهای وای فای که حتما با آن مواجه شده‌اید، مجموعه استانداردهای 802.11 هستند.
IEEE هر چند سال یک‌بار استاندارد 802.11 را به روز می‌کند و در حال حاضر متداول‌ترین استاندارد وای فای که به صورت گسترده در دستگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، 802.11ac است. استاندارد جدیدتر 802.11ax در مراحل ابتدایی گسترش خود قرار دارد و نسل بعدی استاندارد وای فای یعنی 802.11be برای انتشار در سال ۲۰۲۴ یا ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده است.
استانداردهای وای فای تا مدتی پیش فقط با نام‌های 802.11 شناخته می‌شدند که برای جلوگیری از گمراه شدن کاربران، نسخه جدید نامگذاری استانداردهای Wi-Fi ارائه شد. در این نامگذاری جدید، هر استاندارد با یک عدد و پسوند حروف الفبا شناخته خواهد شد. به عنوان مثال استاندارد وای فای 802.11ax با نام WiFi 6 یا 6E شناخته می‌شود.
استانداردهای وای فای در گذر زمان
همانطور که گفتیم IEEE هر چند سال، استانداردهای وای‌فای را به‌روز می‌کند. استانداردهای قدیمی‌تر وای فای هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به بررسی تاریخچه‌ی هرکدام از استانداردهای وای فای می‌پردازیم:
- IEEE 802.11: اولین استاندارد Wi-Fi است که در سال ۱۹۹۷ معرفی شد و نهایت سرعت آن ۵۴ مگابیت در ثانیه بود. اکنون بیش از ۱۰ سال است که هیچ دستگاهی منطبق با این استاندارد وای فای تولید نشده و به همین دلیل می‌توان آن را از رده خارج دانست.
- IEEE 802.11a: این نسخه از استاندارد وای فای در سال ۱۹۹۹ معرفی شد. استاندارد جدید به امید کاهش تداخل فرکانس با دستگاه‌های موجود، بر اساس فرکانس ۵ گیگاهرتز تنظیم شده بود. سرعت این استاندارد وای فای هم ۵۴ مگابیت بود و از این نظر کمبودی نداشت. تنها چالش این استاندارد که به دلیل فرکانس ۵ گیگاهرتزی بود، برد کمتر و کاهش کیفیت سیگنال به خاطر اجسام موجود در محیط بود.
- IEEE 802.11b: این استاندارد هم در همان سال معرفی شد و تفاوتش با قبلی، در فرکانس کاری بود. این استاندارد وای فای بر اساس فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز بود. سرعت دسترسی به شبکه در این استاندارد حداکثر ۱۱ مگابیت بود و از نظر برد وضعیت بهتری نسبت به استاندارد قبلی داشت. محبوبیت و همه‌گیری استفاده از وای فای با همین استاندارد آغاز شد.
- IEEE 802.11g: در سال ۲۰۰۳ تدوین شد و سرعت استفاده از وای فای را با استفاده از فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز تا ۵۴ مگابیت بر ثانیه بالا برد. این مزیت باعث شد تا این استاندارد به سرعت و در وسعت بالا به‌کار گرفته شود.
- IEEE 802.11n: استاندارد جدید، ۶ سال بعد از نسخه‌ی قبلی معرفی شد. این استاندارد وای فای که بر اساس هر دو فرکانس ۲.۴ و ۵ گیگاهرتز و چند کانال کار می‌کرد، نسبت به استانداردهای قبلی دیرتر مورد استفاده گسترده قرار گرفت. در این استاندارد وای فای هر کانال سرعت ۱۵۰ مگابیتی داشت که نهایتا می‌توانست اتصال بی سیم با حداکثر سرعت ۶۰۰ مگابیت را در اختیار کاربر قرار دهد.
- IEEE 802.11ac: استاندارد ac احتمالا همان استانداردی است که محصولات اطراف شما در حال استفاده از آن هستند. این استاندارد وای فای در حال حاضر بیشترین استفاده را میان دستگاه‌های مختلف دارد. استاندارد ac که در سال ۲۰۱۴ معرفی شد، امکانات زیادی را در اختیار کاربران قرار داد. اولین پیشرفت بزرگ استاندارد جدید ارتقا سرعت Wi-Fi تا ۱۳۰۰ مگابیت بر ثانیه بود که افزوده شدن کانال‌ها در فرکانس ۵ گیگاهرتز، امکان افزایش تعداد آنتن‌ها در روترهای بی سیم و پشتیبانی از MU-MIMO، آن را تکمیل می‌کرد.
- IEEE 802.11ax: استاندارد جدید و به‌روز وای فای است که البته هنوز همه‌گیر نشده. این استاندارد وای فای از نظر تئوری قابلیت پشتیبانی از سرعت انتقال اطلاعات تا حداکثر ۱۰ گیگابیت را دارد. در کنار سرعت بالاتر، امکان افزایش ظرفیت شبکه با استفاده زیرکانال‌ها، به‌روز رسانی MU-MIMO و ظرفیت ارسال همزمان اطلاعات به وجود آمده است.
- IEEE 802.11be: مشخصات این استاندارد وای فای هنوز به طور رسمی تایید نشده و قرار است عرضه‌ی آن در سال ۲۰۲۴ یا ۲۰۲۵ صورت بگیرد. بر اساس شواهد به‌دست آمده این استاندارد جدید با افزایش پهنای باند و جریان‌های انتقال داده، می‌تواند سرعت را تا ۴۰ گیگابیت بر ثانیه بالا ببرد.
BGN در وای فای به چه معناست؟
همانطور که گفتیم استاندارهای وای فای طی سالیان معرفی و به روز شدند که هنوز ۳ استاندارد به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. ترکیب این ۳ استاندارد به صورت BGN در مشخصات مودم‌ها و دستگاه‌های Wi-Fi ذکر می‌شود. در واقع BGN در وای فای، در حال حاضر کف استاندارد مورد نیاز یک دستگاه مدرن است که به طور همزمان با هر سه استاندارد در نسخه‌های b، g و n سازگار است.
استانداردهای مختلف وای فای با هم سازگار هستند؟
دستگاه‌هایی که مبتنی بر استاندارد یکسان Wi-Fi هستند، بدون هیچگونه مشکلی می‌توانند ارتباط برقرار کنند و سازگاری کامل دارند. در مورد دستگاه‌هایی با استانداردهای متفاوت این مسئله متفاوت است و ممکن است مشکلات سازگاری به وجود بیاید. در مورد سازگاری بین استانداردها، نسخه‌های b، g و n با نسخه ac سازگار هستند. نسخه‌ی 11b و 11a نمی‌توانند با هم ارتباط برقرار کنند و 11g هم سازگاری با 11b ندارد.
نسل‌های وای فای
استانداردهای وای فای که با اسم‌های 802.11 و پسوند حروف الفبا معرفی می‌شوند، می‌توانند باعث سردرگمی کاربران بشوند. در واقع Wi-Fi Alliance بر این باور است که یک سیستم نامگذاری ساده‌تر برای کاربران مفیدتر خواهد بود. به همین دلیل شیوه‌ی نامگذاری جدید ساده‌تر شده و می‌توان آن را نسل وای فای هم نامید. نامگذاری جدید به شکل زیر است:
- Wi-Fi 7 یا استاندارد 11be
- Wi-Fi 6 معادل با استاندارد 11ax
- Wi-Fi 5 یا استاندارد 11ac
- Wi-Fi 4 معادل با استاندارد 11n
- Wi-Fi 3 برابر با استاندارد 11g
- Wi-Fi 2 یا استاندارد 11a
- Wi-Fi 1 معادل با استاندارد 11b
Wi-Fi 6E چیست؟
وای فای نسل ۶ یا همان Wi-Fi 6 به عنوان استانداردی در حال رشد در سال ۲۰۲۰ شناخته شد. در پایان سال ۲۰۲۰ گسترشی از این استاندارد رو به رشد پا به عرصه گذاشت که با نام Wi-Fi 6E شناخته می‌شود. این نسل وای فای در واقع امکان برقرار ارتباط بی سیم روی فرکانس ۶ گیگاهرتز را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
استفاده از فرکانس جدید باعث شد تا چالش تداخل فرکانس‌ها و شلوغ بودن هر کانال، مخصوصا در محیط‌های شلوغ‌تر رفع شود. به طور ساده، نسل جدید وای فای 6E ظرفیت برقراری ارتباط را ۴ برابر نسل‌های قبلی می‌کند. مودم‌های منطبق با وای فای 6E در سال ۲۰۲۱ وارد بازار شدند و شرکت Netgear یکی از پیش‌گامان عرضه مودم منطبق با نسل جدید وای فای بود.
سخن پایانی
استانداردهای وای فای به عنوان مجموعه‌ای از پروتکل‌های تعیین کننده در نحوه کارکرد Wi-Fi، هر چند سال به روز می‌شوند و امکانات جدیدی را به کاربران هدیه می‌کنند. در این مطلب از بلاگ تک نت در مورد استانداردهای مختلف Wi-Fi صحبت کردیم و از اولین استاندارد تا جدیدترین آن را مورد بررسی قرار دادیم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد.